1. Kapadokya Montessori
2. Makaleler
3. Süt Dişlerinin Korunması ve Önemi

Süt Dişlerinin Korunması ve Önemi

Gelişmeye anne karnında başlayan süt dişleri, bebek doğduktan yaklaşık 6 ay sonra sürmeye başlar. 6 aylık bebekte ilk sürmeye başlayan dişler alt santral kesici dişlerdir. Toplam 20 adet süt dişi vardır. Yaklaşık 3 – 3,5 yaşlarında süt dişlerinin sürmesi tamamlanır. Bebek ve çocuk ağzında, erişkin küçük azı dişleri, süt dişi evresinde yokturlar. Ama bunların yerinde süt azı dişleri mevcuttur. Yaklaşık 8 - 9 yaş civarında bu süt dişleri düşer ve yerine kalıcı küçük azı dişleri çıkar. Çocuk dişlerinde en çok önem taşıyan diş sürmesi, birinci daimi azı dişiyle ilgilidir. Çünkü bu diş 6 yaş civarında direkt olarak süt azı dişlerinin arkasından çıkar. Aileler bunu süt dişi zannederek çürümesini önemsemeyebiliyorlar. Ama bu birinci kalıcı azı dişimizdir ve ömür boyu ağzımızda kalacak olan diştir. Bu yüzden çocukların 1 yaşından itibaren düzenli olarak 6 ayda bir ya da gerek duyulması halinde daha sık olarak diş hekimine götürülmesi ve düzenli kontrollerinin yapılması gerekmektedir.

İlk dişlerin sürmesiyle birlikte bebeklerde diş fırçalama ve dişeti masajı şeklinde günlük bakım uygulamasına başlamak gerekir. Bu dönemde diş fırçası uygulaması zordur. Bu nedenle diş temizliği, beslenme sonrası, temiz nemli bir tülbent ya da gazlı bezle yapılmalıdır. Bebeklerde biberon içindeki süte bal, pekmez gibi tatlandırıcı gıdaların eklenmesi, bebekleri gece biberonla yatırmak ve anne sütünün bir yaşından uzun süre verilmesi ‘biberon çürüğü ‘denilen bir duruma neden olur. Çocuklarda bu yaşlarda tedavi oldukça zordur. Özellikle gece beslenmelerinden sonra dişlerin temizlenmesi, biberon sonrası su içirmek, alınacak basit tedbirlerdir. Aileler bu yaşta diş temizliğinin zor ve gereksiz olduğunu düşünebilirler. Oysaki diş çürüğüne neden olan mikroorganizmalar ilk dişlerin sürmesiyle beraber ağıza yerleşirler.1-1,5 yaş civarında yumuşak ve küçük başlı diş fırçası ile fırçalama yapılmalıdır. 3 yaşına kadar macunsuz fırçalanmalıdır. Bunun nedeni de çocukların macunu yutması sonucu vücutta flor birikimine yol açmasıdır. Eğer çok yaygın çürükler varsa bir mercimek büyüklüğünde olmak şartıyla 1 - 1,5 yaşından itibaren florürlü macunlar kullanılabilir. Anne babaların çocukla beraber diş fırçalaması ve onlara örnek olması gerekmektedir. Fırçalar hem deforme olmaları hem de hijyen açısından 3-4 ayda bir değiştirilmelidir.

Özellikle süt azıların çürümesi, çocukta beslenme bozukluğuna yol açar. Çünkü çiğneme sırasında ağrı hissederler. Bu durum çocuğun genel sağlığını bozar ve gelişme geriliğine neden olabilir. Bu nedenle süt dişlerinin bakımı ve korunması çok önem taşımaktadır. Aşırı çürümüş süt dişleri, ateşli ve ağrılı dişeti apsesine neden olabilir. Süt dişlerinin 10-12 yaşlarına kadar işlev görmesi beklenir. Erken kaybedilen süt dişleri, daimi dişlerin gömülü kalmasına ya da dişlerde çapraşıklıklara neden olabilmektedir.

Ebeveynleri olarak çocuğunuzun şeker ihtiyacını doğal yollardan (örneğin meyvelerden) karşılamasını sağlayabilirsiniz. Özellikle elma havuç gibi meyveleri kabuğunu soymadan verebilirsiniz. Okul çağındaki çocuklarda rastlanan problemlerden biri de travmalardır. Çarpma ve kaza nedeni dişlere gelen travmalar diş kırıklarına ya da enfeksiyonlarına neden olmaktadır. Bu durumda vakit geçirmeden bir diş hekimine başvurulmalıdır. Bütün bunların yanı sıra unutmayın ki çocuğunuz sizi örnek alır. Kendi dişlerinizi günde 2 kez (Sabah ve gece yatmadan önce) düzenli olarak fırçalamanız gerekir. Siz dişlerinizi fırçalarken çocuğunuzun sizi izlemesi sağlanmalıdır. Fırçalamayı sizin ona tanıtmanız çok önemlidir.

Özellikle çocuklarda diş fırçalama ve diş ipinin kullanılmasını öğretmek çok önemlidir. Süt dişlerinin sağlığı ilerde çıkacak olan dişlerin sağlığını etkilediği gibi, çocuğun genel sağlığını da etkilemektedir. Bu yüzden bir takım koruyucu önlemler alınmalıdır. Bunlardan bir tanesi flor uygulamalarıdır. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek, dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Yüzeysel flor uygulaması, sadece diş hekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir. Çocuklar için, jel, gargara, vernik gibi çeşitli formları ve çilekli kayısılı, portakallı gibi çeşitli tatları mevcuttur. Flor, çocuk hastanın çürük risk grubuna uygun olarak 3 veya 6 aylık aralar ile düzenli bir şekilde uygulanmalıdır. Düşük ve orta risk grubundaki çocuklar 6 ayda bir defa, yüksek risk grubundaki çocuklarda ise 3 ay ara ile uygulanmalıdır. Tedavi edilemeyecek derecede çürümüş dişler çekilerek, çocuğun genel sağlığına zarar vermesi engellenmelidir. Ağızdan uzaklaştırılan süt dişlerinin yerine bir süre sonra kalıcı dişler geleceği için o boşluğun kapanmaması gereklidir. Bu amaçla çekilen süt dişlerinin yerine, yer tutucu denilen apareyler yapılmalıdır.

Öğr. Gör. Pembe Sayın Nazem

Kapadokya Meslek Yüksekokulu

Ağız ve Diş Sağlığı Programı